Toelichting op lokaal eigendom en omgevingsfonds

26 september 2023 Matthijs Oppenhuizen

In dit nieuwsbericht gaat het over hoe de omgeving kan participeren en financieel voordeel kan hebben van het windpark.

Lokaal eigendom en omgevingsfonds
Sinds we ons idee voor dit windpark bekend hebben gemaakt, horen we onder andere van veel mensen dat ze het belangrijk vinden dat de omgeving kan participeren en hier ook financieel voordeel door kan hebben van de windmolens. Dat begrijpen we. Daar hebben we daarom vanaf dag één een concreet plan voor. Toch merken we de laatste tijd dat hierover vragen leven in de omgeving. Daarom leggen we in dit nieuwsbericht hier meer over uit.

Ons plan hiervoor bestaat uit twee aparte onderdelen:

  1. Vijftig procent lokaal eigendom via Energiecoöperatie Haaksbergen.
  2. Het omgevingsfonds.

Lokaal eigendom: investeer mee via ECH
Energiecoöperatie Haaksbergen (ECH) en Pure Energie hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Een belangrijke afspraak daarin is dat ECH eigenaar wordt van vijftig procent van het windpark. Daarvoor moet ECH dan ook vijftig procent van de investeringen doen om het windpark te ontwikkelen en te bouwen.

Via ECH kunnen mensen uit de omgeving mee-investeren in de bouw van de windmolens. Iedereen die wil, legt dan via ECH geld in. Daarmee kan ECH vervolgens vijftig procent van de investeringen doen om de windmolens te kopen en te bouwen. Om lid te kunnen zijn of worden van ECH moet mensen uit de omgeving economisch of sociaal aan de gemeente Haaksbergen verbonden zijn. Dit betekent eenvoudig gezegd dat mensen in de gemeente Haaksbergen moeten wonen of werken. 

Aandacht voor omwonenden in gemeente Enschede
Overigens beogen we de windmolens in een gebied dat niet ver van de gemeentegrens met Enschede ligt. In de omgeving wonen dus mensen in de gemeente Enschede. ECH wil het ook voor deze mensen mogelijk maken om te kunnen mee-investeren. Het streven is te voorkomen dat de ene persoon die in de gemeente Haaksbergen woont wel kan mee-investeren, maar dat de andere persoon die op dezelfde afstand van de windmolens woont in de gemeente Enschede niet kan mee-investeren.

Voorrang bij investeren voor wie dichterbij woont
ECH heeft hierbij als insteek dat omwonenden die dichterbij de windmolens wonen als eerste de mogelijkheid krijgen om mee te investeren via de coöperatie. Als er daarna nog investeringsruimte over is, mogen inwoners op grotere afstand van het windpark mee-investeren.  

Geld uit windpark uitkeren aan mee-investeerders
Als de windmolens draaien, leveren ze duurzame elektriciteit én geld op. Vijftig procent van de totale financiële opbrengst van het windpark gaat dus naar ECH. Dat geld keert ECH vervolgens deels volgens een van tevoren door de leden vastgesteld uitbetaalplan uit aan alle mensen die via ECH hebben mee-geïnvesteerd. De bedoeling is dat dit de mensen die hebben mee-geïnvesteerd uiteindelijk meer oplevert dan de investering die ze hebben gedaan. Al veel energiecoöperaties in Nederland  doen dit zo, zodat– met (financieel) succes – mensen die mee-investeren in windmolens en zonneparken er ook van mee profiteren.

Beslis mee door lid te worden van ECH
Het geld dat ECH jaarlijks uit het windpark krijgt, wordt deels gebruikt om uit te keren aan de mensen die hebben mee-geïnvesteerd. Gebruikelijk bij dit zogeheten coöperatief lokaal eigendom is dat een deel van dit geld ook op een andere manier wordt ingezet. Dat kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor nieuwe (duurzame) initiatieven waar in de omgeving behoefte aan is.

Energiecoöperaties hebben leden. Iedereen die wil, kan voor een klein bedrag per jaar lid worden. Iedereen die lid is, is zo via ECH dan ook mede-eigenaar van de windmolens. Die leden hebben vervolgens stemrecht. Zij stemmen op algemene ledenvergaderingen over voorstellen van het bestuur van ECH of kunnen zelf voorstellen doen. Zo beslissen de leden van de coöperatie met elkaar wat er met het geld wordt gedaan dat ECH jaarlijks uit het windpark ontvangt.

Geld naar Buurse of naar Haaksbergen?
We horen de laatste tijd vaker dat inwoners van Buurse en omgeving denken dat via ECH het geld uit het windpark naar Haaksbergen gaat en niet naar Buurse. Dat is een misvatting. Het doel van ECH is juist om ook de opbrengsten weer in te zetten en in Buurse en omgeving. Doordat ECH een ledenorganisatie is, kan de omgeving daar dus zelf veel invloed op hebben. Wie hier ideeën voor heeft, kan zich nu aanmelden bij ECH en hiervoor plannen maken. De omgeving kan zo via ECH veel invloed hebben op hoeveel van de opbrengst in Buurse blijft en waarvoor dat geld wordt ingezet. Maar dat betekent dus wel dat er vanuit de omgeving ook ideeën voor moeten komen en dat mensen uit de omgeving hiervoor dus iets moeten doen. Dan is er veel mogelijk.

De afbeelding hieronder legt nog kort uit hoe een energiecoöperatie werkt en hoe via de coöperatie – in dit geval ECH – geld uit het windpark in de omgeving kan worden besteed (tekst loopt door onder de afbeelding, afbeelding van Energie Samen).

Plaatje energiecooeperatie Energie Samen bron vermelden

Omgevingsfonds: doel en beheer bepalen met de omgeving
Dan is er het tweede deel van ons plan om de omgeving financieel voordeel te laten hebben van Windpark Oude Buurserdijk: het omgevingsfonds. Dat is een apart onderdeel en staat helemaal los van het onderdeel vijftig procent lokaal eigendom via ECH.

Deel van opbrengst van gehele windpark
Via het omgevingsfonds wordt een deel van de opbrengst van het gehele windpark ter beschikking gesteld aan de omgeving. ECH en Pure Energie betalen hier dus beide aan mee. De jaarlijkse bijdrage aan het fonds is gekoppeld aan hoeveel de windmolens opwekken. Per opgewekte megawattuur (MWh, = 1000 kWh) stoppen ECH en Pure Energie gezamenlijk 0,50 euro in het omgevingsfonds.

Indicatie: 60.000 à 75.000 euro per jaar
Hoeveel elektriciteit de windmolens opwekken, kan per jaar verschillen. Zo is het ene jaar minder wind dan in het andere jaar. Maar om een indicatie te geven: we verwachten dat vier moderne windmolens die wij beogen gezamenlijk circa 120.000 MWh per jaar opwekken en vijf moderne windmolens gezamenlijk circa 150.000 MWh. Die productie maal 0,50 euro betekent dus circa 60.000 euro (vier windmolens) tot circa 75.000 euro (vijf windmolens) per jaar. Deze bedragen kunnen dus per jaar verschillen.

Gebied, doelen, beheer
Waaraan dit geld wordt besteed en wie dit geld beheert, moet allemaal nog worden besloten. Daarover willen we juist overleggen met de omgeving. Welke doelen moeten volgens de omgeving hiermee worden bereikt? Wie kan dit fonds het beste beheren: een bestaande (lokale) organisatie of misschien een nieuwe organisatie die hiervoor speciaal wordt opgericht?
Ook in welk gebied het omgevingsfonds wordt besteed, kan met de omgeving worden besproken. Ook hiervoor geldt dus: als iemand uit de omgeving hiervoor ideeën heeft, kan die zich bij ons melden en kunnen we hierover het gesprek aan.

Overigens is ook een omgevingsfonds geen nieuw concept. Bij steeds meer wind- en zonneparken in Nederland is een dergelijk fonds. Er zijn daardoor zeker voorbeelden hoe een omgevingsfonds goed kan worden besteed in de omgeving van het windpark.

Praat mee in de omgevingsraad
Het omgevingsfonds is volgens ons een onderwerp dat goed kan worden besproken in de omgevingsraad. Inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven uit de omgeving kunnen deelnemen aan de omgevingsraad en zo structureel overleg met ons hebben over (de verschillende onderdelen van het plan voor) het windpark. Meer over deze omgevingsraad leest u hier op onze website. Ook staat daar nogmaals uitleg over het lokaal eigendom en het omgevingsfonds.

Wie over deze onderwerpen met ons in gesprek wil of vragen heeft, kan contact met ons opnemen via info@windparkoudebuurserdijk.nl of bellen met Matthijs Oppenhuizen via 06 – 57870755.